انسان و هستی: چگونه باید بود؟

گرداندن با ابعاد هفت گانه

 

هر انسانی كه در مسیر گردیدن قرار گرفته و به تكامل روحی دست یافته باشد، می تواند دیگران را نیز در مسیر گردیدن قرار بدهد. چنین فردی نمی تواند بگوید كه چون من به تكامل رسیده ام، پس به دیگران كاری ندارم. تنها در عرفان های منفی است كه مدعیان كمال در فكر رشد دیگران نیستند. لازمه گرداندن كه تربیت و به كمال رساندن دیگران است، كامل بودن خود مربی است. به عبارت مختصرتر، مربی باید آن چه را كه می خواهد در فرد مورد تعلیم به وجود آورد، خود دارا بوده باشد.

 

ذات نایافته از هستی بخش             كی تواند كه شود هستی بخش

خشك ابری كه شود ز آب تهی                   ناید از وی صفت آبدهی

 

1- گرداندن با بعد علمی : همان ضرورتی كه شناخت علمی برای گردیدن دارد، برای گرداندن نیز دارد. كسانی كه می خواهند به تربیت انسان ها بپردازند، نباید به بهانه توجه به عالم معنا، افراد را از جهان هستی جدا كنند. كسانی كه می خواهند در مسیر گردیدن قرار گیرند، باید به شناسایی جهان هستی و قانون مندی های حاكم برآن بپردازند. مربی نیز كه به امر تربیت اشتغال دارد، باید از قانون مندی های حاكم برحیات انسان ها آگاهی علمی داشته باشد تا بتواند در جهت رشد آن ها گام بردارد.

 

2- گرداندن با بعد فلسفی : می دانیم كه مقصود از شناخت فلسفی، شطرنج بازی های ذهنی با یك عده مفاهیم محض و قربانی كردن واقعیات عالم هستی با الفاظ خوشایند نیست، بلكه منظور فهمیدن اصول و مبادی كلی جهان هستی است. تربیت فلسفی نیز غیر از تعلیم فلسفه است، زیرا در تربیت فلسفی باید ذهن افراد آماده درك حقایق فلسفی شود تا پس از آن، "من انسانی" با درك مبادی و اصول كلی هستی شناسی گسترش پیدا كند، و آن عالم اكبر كه در درون آدمی است، از صورت اجمال به صورت تفصیل در آید. بنابر این، "تربیت و گرداندن فلسفی، یعنی به فعلیت رساندن علم اجمالی هستی در من، به صورت تفصیلی آن.

 

3- گرداندن با بعد شهودی : مربی هیچ وسیله ای برای ایجاد شهود در افراد ندارد. آن چه كه او می تواند انجام دهد، آماده كردن مغز و روان افراد برای درك و دریافت شهودی است. مربی باید هم فرد مورد تعلیم را به تمركز قوای فكری و آزاد ساختن خود از اصول و مفاهیم پیش ساخته تحریك كند و هم او را با استعدادهای نهفته در درون خود آشنا سازد.

این نكته را نیز باید در نظر داشته باشیم كه آن چه در تربیت های شهودی امكان پذیر می باشد، دو نوع شهود است:

 

نوع یكم- شهود هستی به طوركلی كه برای سالكان تكاپوگر معرفت دست می دهد.

 

نوع دوم- شهود بعضی از واقعیات عالم هستی و ماورای طبیعت. اما شهود همه حقایق و واقعیات بدون نیاز به عقل و مقدمات حسی و فعالیت های تجربی، لااقل در مسیر حیات معمولی امكان پذیر است.

 

4- گرداندن با بعد اخلاقی : تخلق به فضایل اخلاقی موجب شكوفایی استعدادهای انسانی می شود. در واقع، تغییر دادن وضع زندگی انسان ها در مسیر علم و صنعت، بدون گرداندن اخلاقی، به نتیجه مطلوب نخواهید رسید. مربیانی كه به بعد والای اخلاقی انسان ها توجه نمی كنند، و فقط به بعد علمی آن ها و افزایش مراكز علمی و فنی توجه دارند، كاری جز آماده كردن میدان برای تنازع در بقاء انجام نمی دهند. بدون گرداندن اخلاقی نیز نمی توان انسان ها را به گرداندن در ابعاد حكمی عرفانی وادار ساخت.

 

5 - گرداندن با بعد حكمی : لازمه این نوع گرداندن، اتصاف به صفات عالی انسانی است، به طوری كه از آن صفات در جهت معامله و آرایش ذات خود استفاده بكند. مربیان فقط با بعد اخلاقی نمی توانند افراد مورد تعلیم را به سوی بعد حكمی سوق دهند، زیرا در ذات فرد باید اصول اساسی حكمت حاكم شود تا التزام وی به اخلاقیات مبنای دقیقی داشته باشد. در واقع، حكمت می تواند مبنا برای اخلاق تلقی شود. به عبارت روشن تر، می توان گفت: "نسبت حكمت به اخلاق، نسبت روح به بدن است".

 

6- گرداندن با بعد عرفانی : خودشناسی نخستین گام در مسیر گردیدن عرفانی است. در جریان معرفت، التزام به عمل استقامت كه مقدمه عمل است و پذیرش واقعیات از دیگر گام ها در مسیر كمال عرفانی.

 

7- گرداندن با بعد مذهبی : این بعد، هدف اصلی بعثت همه پیامبران بوده است. شش بعد بالا امتیازاتی برای حیات انسان تلقی می شوند كه اگر با بعد مذهبی همراه شوند، موجب كمال نهایی انسان خواهند شد. در این بعد، با اعتقاد به اصول اساسی مذهب و عمل به احكام فطری كه سازنده روح است، می توان در جاذبه ربوبی قرار گرفت و به حیات معقول دست یافت.

 

تعداد بازدید: ۲۴۱۳۰

فرم تماس

آدرس:

فلکه دوم صادقیه - بلوار آیت الله کاشانی - خ حسن آباد - کوچه 4 - پلاک 22 - ایران - تهران

کد پستی: 1481843465
مرکز فروش آثار:
ایمیل: info@ostad-jafari.com
تلفن ثابت: +9821 44091042 +9821 44005453
نمابر: +9821 44070200
حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری است
توسعه و پشتیبانی فنی شرکت توسعه همراه افزار ایرانیان