قرآن در نگاهی گذرا

قرآن مجید زندگی در این دنیا را بر دو قسمت تقسیم می كند :

 

1- الحیاه الدنیا.زندگی طبیعی محض كه جهان را جز لهو و لعب، چیز دیگری نمی داند.

 

2- حیاه طیبه. حیات مستند به دلیل: مااین زندگی را به عنوان حیات معقول اصطلاح كرده ایم. از این جا باید علت پوچ گرایی و بدبینی به جهان هستی را جستجو كرد. این پوچ گرایان و بدبینان، در مرحله ای پایین تر از مبدأ حركت عرفانی مثبت و مسیر انسان كامل قرار گرفته اند، زیرا به آن آگاهی و بیداری كه جدی بودن جهان هستی و موجودیت خود را اثبات كند، نرسیده اند.

 

این مبدأ حركت، یك نقطه ثابت در امتداد زندگی انسانی نیست، كه انسان آن را پشت سر گذاشته و حركت كند، بلكه این مبدأ كه آگاهی و بیداری است، باید در همه لحظات عمر آدمی، چراغ راه او باشد. این آگاهی و بیداری، با پیشرفت سالیان عمر، هم باید از نظر كمیت و هم از نظر كیفیت متنوع و همه جانبه، رو به افزایش باشد.

 

یكی از مباحث مهم و ضروری در قرآن، مباحث پیرامون قرآن و سنت است. می توان گفت: قرآن و عترت با همدیگر تقارن دارند.

تقارن عترت با قرآن (ثقل اصغر و ثقل اكبر) مأخوذ است از حدیث متواتر ثقلین در میان شیعه و اهل سنت، كه پیامبر اكرم(ص) فرموده است :

 

انِّی تارِكٌ فیكُمُ الثَّقَلَینِ: كِتابَ اللهِ وَ عِترَتی ما اِن تَمَسَّكتُم بِهِما لَن تَضِلُّوا أبَدا.

"من میان شما دو ثقل به ودیعت نهادم: كتاب خدا و عترتم را. مادامی كه به آن دو تمسك كنید، هرگز گمراه نخواهید شد."

 

درباره توضیح معنای "ثقل"، با نظر به حركات این كلمه، مطالبی گفته شده است كه هر یك از آن ها ناشی از دیدگاه مخصوص درباره "كتاب الله" و عترت است.

به نظر می رسد، این كلمه مناسب ترین معنای "وزن" باشد كه با معنای لغوی آن سازگارتر است و علت به كار بردن آن درباره دو حقیقت مزبور، این است كه آن دو حقیقت (كتاب الله و عترت معصوم پیامبر) تكیه گاه اسلام و مسلمین می باشند.

 

هم چنین، مقصود ما از سنت، سنت پیامبر اكرم(ص) است كه محتوایش ارائه صلاح و فساد حیات انسان ها در دو بعد مادی و معنوی آن می باشد. همان گونه كه می دانیم، سنت دومین منبع اصیل اسلام است كه تبعیت از آن، بر هر مسلمانی واجب است. سنت بر سه قسم عمده تقسیم می شود: قول معصوم، فعل معصوم، تقریر معصوم. و چون علوم ائمه معصومین :مستند به قرآن و اتخاذ از پیامبر اكرم است، لذا سنت به معنای عمومی آن، شامل قول و فعل و تقریر ائمه معصومین: نیز می شود.

 

سنت به یك معنی، مفسر و مبین كتاب آسمانی است كه بدون آن نمی توان از كتاب الله مجید به طور كامل استفاده كرد. كسانی كه گمان می كنند قرآن به تنهایی بازگوكننده همه عقاید و احكام و تكالیف بشری با وضوح كامل می باشد و نیازی به سنت وجود ندارد، قطعآ یا از اسلام اطلاع صحیح ندارند و یا غرض ورزی می كنند، زیرا همان طور كه می دانیم، تمام خصوصیات عقاید و احكام و تكالیف و كلیات در قرآن مجید نیامده و یقینآ عقول معمولی هم از بیان و یا فهم آن ها ناتوان است. اگر سنت از منابع اسلامی حذف شود، فقط كلیات عقاید، احكام، تكالیف و كلیات اخلاق سازنده و داستان ها برای عبرت گیری می ماند كه در قرآن مجید آمده است، به اضافه مقداری قضایای كلی عقلی كه وافی به بیان خصوصیات و توضیح و تفسیر همه عقاید و احكام و تكالیف اسلامی نمی باشند.

 

این عترت است كه تفسیر سنت و توجیه كتاب الله را به عهده دارد، و اگر با وجود قرآن، به چیز دیگری نیازی نبود، این حدیث بسیار معروف، بی معنی بود؛ چنان كه اگر كتاب الله (قرآن) كافی بود و همگان می توانستند در همه احوال و شرایط و در همه موارد از آن استفاده كنند، این همه اجتهاد و تفقه كه تاریخ شیعه و سنی را پر كرده است، به وجود نمی آمد. حتی كسانی كه حدیث ثقلین را نقل نكرده اند، با عباراتی مختلف، ضرورت اجرای سنت پیامبراكرم(ص) را نقل كرده و آن را قاطعانه مورد عمل قرار داده اند.

 

به اتفاق همه صاحب نظران علوم اسلامی، امیرالمؤمنین(ع) تجسم یافته ای از قرآن بود و شناخت او درباره قرآن و ایمان او به تمام محتویات آن، در حد اعلا بوده و این تجسم در سخنان آن بزرگوار به خوبی روشن می شود. لذا، به طور قطع، وی نزدیكی خدا را به خود، مطابق آیات زیر:

 

وَ نَحنُ أقرَبُ اِلَیهِ مِن حَبلِ الوَرِید. (ق/16)

"و ما از رگ گردن به او نزدیك تریم."

 

وَ هُوَ مَعَكُم أینَمَا كُنتُم. (حدید/4)

"و او با شماست هر كجا كه باشید."

 

اعتقاد داشته و با یقین شهودی، آن را دریافته است. در مواردی متعدد از نهج البلاغه هم ارتباط مستقیم خود را با خدا توضیح داده است.

تعداد بازدید: ۶۳۲۲۰

فرم تماس

آدرس:

فلکه دوم صادقیه - بلوار آیت الله کاشانی - خ حسن آباد - کوچه 4 - پلاک 22 - ایران - تهران

کد پستی: 1481843465
مرکز فروش آثار:
ایمیل: info@ostad-jafari.com
تلفن ثابت: +9821 44091042 +9821 44005453
نمابر: +9821 44070200
حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری است
توسعه و پشتیبانی فنی شرکت توسعه همراه افزار ایرانیان