يكى از تفكرات بسيار عميق و شناخته­ شده محمدتقى جعفرى، انديشه‌اى است كه آن را با عنوان «حيات معقول» ابراز داشته است. حيات معقول در نظامِ فكرىِ ايشان، يك انديشه مدام و جارى است كه با تبيين‌هاى علمى و چندباره وى، از فرضيه عبور به جايگاه يك تئورى رسيده است. طى اين تئورى، او مى‌كوشد در مقام يك پويش‌گر، ميان مرزهاى انسان و جهان قرار گرفته و الگويى جديد براى يك نوع جهان‌نگرىِ ريشه‌دار طراحى كند. به نظر مى‌رسد، جدى‌ترين و واضح‌ترين مسئله‌اى كه در كُنه حيات ملحوظ است، ارتباط با هستى از يك سو و ارتباط با انسان از سوى ديگر است. در اصل، حيات معقول مى‌كوشد حيات را به عنوان شاخص هستى، در كنار عقل و فكر به عنوان شاخص انسان قرار دهد.

بنابراين، به سهولت مى‌توان از حيات معقول به عنوان انديشه و جريانى ياد كرد كه در صدد ايجادِ پيوندِ دوباره ميان هستى و انسان از منظر حيات‌يابى، عقل‌محورى و عقلانيت باشد.