سخن روز

در منطق اميرالمؤمنين (ع)، براى ارتباط با واقعيات عينى، مشاهده و تجربه، اساسى‌ترين وسيله معرفت است. ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، ج 26

هدف از زندگى اميرالمؤمنين (ع) در ميان آن قوم و در چنان زمانى، به جهت شايستگى آن قوم و مناسبت آن زمان نبود، بلكه براى ارائه عظمت و كمال اعلاى انسانى بود كه در ميان چنان مردم نالايقى و در چنان زمان و محيط نامناسبى، مانند خورشيد تجلى كرد و مشعل ارزش‌هاى انسانى را در گذرگاه آينده تاريخ بشرى نصب فرمود تا هزاران و حتى ميليون‌ها انسان‌شناس بزرگ، از مسلمانان و غير مسلمانان، در روشنايى آن مشعل‌ها، بشريت را راهنمايى كنند. ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، ج 27

در تاريخ بشرى هرگز ديده نشده است كه اسلحه كشنده، راهى به دل آدميان باز كند و مكتب و جهان¬بينى و شناخت حيات طبيعى و حيات معقول را تقديم آنان کند. چنين كاری بزرگ و دگرگون كردن فرهنگ‌هاى پوسيده و جانشين ساختن فرهنگ هميشه پويا به جاى آن‌ها، از شمشير برنمى‌آيد. شمشير فقط مى‌برد و مى‌درد؛ شمشير تاكنون هيچ چيزى را نساخته است و نخواهد ساخت. لذا، هواداران شمشير و شمشيربازان، بیهوده نشسته¬اند و منتظر كاربرد سلاحشان در دل‌هاى آدميان هستند. ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، ج 10

اشباع نامشروع شكم و شهوات، روح آدمى را در گرسنگى غذاى حيات و تشنگىِ معرفتىِ آن تباه مى‌كند. انگيزه اشباع نامشروع شكم و شهوات، آن¬چنان كه به ‌نظرِ مردمِ معمولى مى‌رسد، ضعيف و ناچيز نيست. كامجويى لذت¬پرستانه اگر بجوشد و سر بلند كند، آن¬چنان سهل و آسان نيست كه پشيمانى‌هاى موقت و توبه‌هاى اعتيادى بتواند از عهده آثار بنيان‌كن آن برآيد. ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، ج 11

در اين حيات طبيعى محض، خطر اختصاص دادن اشياء و امتيازات به خويشتن، و اين گمان كه: «منم مالك مطلق اين اشياء و امتيازات»، خطرى بسيار جدى است، زيرا هر احساس اختصاص مطلق، نوعى احساس بى‌نيازى را به جهت داشتن آن اختصاص به دنبال خود مى‌آورد و اين احساس بى‌نيازى، طغيان‌گرى را مانند يك معلول طبيعى در درون انسان به وجود مى‌آورد كه منشأ اغلب دردهاى خانمان‌سوز است. ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، ج 11

آزاد گذاشتن هواهاى نفس، مستلزم به زنجير بستن عقل و احساسات عالى و فهم برين است. چنان كه بر عكس، آزاد گذاشتن عقل و احساسات عالى و فهم برين، موجب بسته شدن هواهاى نفسانى است. ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، ج 11

هر مكتبى و هر نظام خاص فكرى در قلمرو معارف انسانى كه همه كوشش خود را براى تنظيم و تحكيم شخصيت به‌ كار ببرد، ولى فكرى منطقى براى مهار كردن مواد آتشفشانى (غرايز) نکند، نه تنها درباره نيمى از انسان نينديشيده و آن‌ را حذف كرده است، بلكه همه معارف انسانى خود را درباره شخصيت بر مبناى پوچ و هيچ ساخته است. ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، ج 11

تلفظ به كلمات زشت و ركيك و ارتباط روح آدمى با آن‌ها به‌ وسيله مغز و مفاهيمى كه از آن كلمات برمى‌آيد، هم مزاحم فعاليت صحيح مغز خود انسان مى‌شود و هم موجب بروز تيرگى‌ها در روح شنونده است. ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، ج 11

انسان هدف‌دار همواره از يك روشنايى عالى برخوردار است كه در هر لحظه مى‌داند چه مى‌كند و به كجا مى‌رود! گويى همواره قطب¬نماى كشتى زندگى او هر لحظه موقعيت شايسته او را نشان مى‌دهد. ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، ج 12

روح فاسد را زيبايى جسد (بدن) نمى‌تواند اصلاح كند، در صورتى كه زشتى جسد (بدن) با زيبايى روح از بين مى‌رود. ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، ج 12