سخن روز

ابن ابى‌الحديد از مسائلى كه درباره علم اميرالمؤمنين(ع) مطرح كرده، چنين نتيجه مى‌گيرد: خلاصه، حال اميرالمؤمنين(ع) در علم جداً باعظمت است و كسى به او نرسيده و حتى كسى نزديك به آن هم نيست، و براى على(ع) شايسته است كه خود را معادن علم و چشمه‌سارهاى جوشان حكمت (حِكَم) توصيف كند. تفسير نهج‌البلاغه، ج 20

آری، اگر از نهال زندگی، میوه ابدیت را چیده ای، و اگر لذایذ هر دو جهان را با غمِ هجرانِ معشوقِ حقیقی سپری کرده ای، چه باک از رفتن روزها؟ بگذار این روزگاران سپری شود؛ عشق و محبتی که روح تو را به ثمر رسانده است، پایدار خواهد ماند. تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی، جلد 1، ص 27 و 28

آن خورشیدی که فنا ندارد، تنها خورشید جان است، زیرا زمان بر آن عبور نمی کند. این خورشید، مافوق زمان است؛ برای آن، دیروز و امروز و فردا مطرح نیست. تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی، ج 1، ص 112

از امام باقر و امام صادق علیهما السلام نقل شده است که فرمودند: «آنچه از نماز برای تو ثمربخش خواهد بود، آن است که به وسیله آن نماز، رو به سوی خدا برده ای، و اگر در نماز توجهی نداشته باشی یا در بعضی از اجزای آن غفلت بورزی، به همان مقدار، [نماز] مردود می گردد. تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی، ج 1، ص 180

با مطالعه دقیق در سراسر کتاب مثنوی می بینیم که هدف مشخص و منحصر این مرد (مولوی)، وادار ساختن انسانها به درک حقیقی این جمله است: «انّا لله و انّا الیه راجعون»؛ اگرچه در تکاپو به سوی این هدف، هیجانات گوناگون دارد و تلاشهای مختلف می کند. تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی، ج 1، ص ده

کیست که کوچکترین گمانی کند که این «ای خدا» و «یا رب»هایی که جلال الدین محمد مولوی از اعماق روح خویش برمی آورد، و روح هر مطالعه کننده و پژوهنده ای را حقیقتاً شعله ور می سازد، ساختگی است؟ تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی، ج 1، ص ده

تأثیر همنشین در افراد انسانی بسیار مهم است. بعضی از اشخاص در این باره می گویند: نفسی انسانی دزد عجیبی است؛ بدون اینکه خود انسان مطلع باشد، از انگیزه ها و پدیده هایی که می بیند، تدریجاً می دزدد و در شخصیت خود جای می دهد. متأسفانه دوران معاصر ما برای این مسئله حیاتی هیچ اهمیتی قائل نمی شود. تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی، ج 1، ص 335

اینکه جلال الدین محمد مولوی می گوید: یک زمانی صحبتی با اولیا// بهتر از صد سال طاعت بی ریا// نظیر آن روایتی است که می گوید: «یک ساعت تفکر، بهتر از یک سال عبادت است». تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی، ج 1، ص 336

ساعاتی در وضع درونی خود بیندیش. اگر دیدی آنچه در درون توست، نفس پلید و ناچیزی است که هیچ کمالی در آن نمی بینی، معطل مباش و مسامحه روا مدار؛ برخیز و پیش از آنکه خورشید زندگی به لب بام رسد، به تصفیه و تأدیب روح بپرداز، زیرا آنچه در آن بازار (پس از مرگ) خریداری خواهد شد، روح انسانی است، نه روح شیطانی. تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی، ج 1، ص 338

کلمات دموکراسی، آزادی و عدالت، منهای شخصیت، چیزی غیر از اصطلاحات مسخره نخواهد بود. تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی، ج 1ٌ، ص 410