قرآن در نگاهی گذرا

الهی بودن قرآن

 

هیچ كتاب و اثری از مغز بشری درباره تفسیر و بایستگی های انسان و حقیقت جهان تراوش نكرده است، مگر این كه انواعی از محدودیت ها در محتویات آن كتاب و اثر وجود دارد.

اگر این كتاب الهی( قرآن) را مورد دقت قرار بدهیم، برای اثبات الهی بودن آن و این كه ساخته و پرداخته مغز بشری نیست، می توانیم مسائل زیر را مورد توجه قرار بدهیم:

 

1- احساس اشراف و سلطه

 

این احساس كه در هیچ كتاب بشری به وجود نمی آید، یكی از شگفت انگیزترین مختصات قرآن است. در این آیات دقت فرمایید :

 

وَ قَضَی رَبُّكَ ألاَّ تَعبُدُوا اِلاَّ اِیاه. (اسراء/23)

"و پروردگار تو حكم كرده است كه نپرستید، مگر او را."

 

محتوای این جمله، اثبات می كند كه گوینده آن به همه جهان هستی و انسان ها اشراف و سلطه كامل دارد.

یا أیهَا الانسَانُ اِنَّكَ كَادِحٌ اِلَی رَبِّكَ كَدâحًا فَمُلاَقِیه. (انشقاق/6)

"ای انسان، تو در حالت شدیدترین كوشش و تلاش به دیدار پروردگارت نایل خواهی شد."

 

محتوای این آیه، با طرز جمله بندی خاصی كه دارد، با اشراف تمام به ماهیت انسان و هدف نهایی او و مسیری كه باید در رسیدن به آن هدف سپری كند، سرنوشت اساسی او را تعیین می كند. امكان ندارد این جمله از كسی صادر شود كه خود، جزیی از انسان های غوطه ور در طبیعت و آمال و خواسته های محدود است.

مسلمآ بدون اشراف و سلطه مطلقه به همه ایده ها، آرمان ها، عقاید، مصالح و مفاسد بشری، چنین جمله ای از كسی صادر نمی شود.

 

ج- فَأینَ تَذهَبُونَ... (تكویر، آیات 26 تا 29)

"پس به كجا می روید؟..."

 

جمله "به كجا می روید؟" از مقامی صادر می شود كه به بشر، از كجا آمده است، به كجا می رود و برای چه آمده است؟ اشراف داشته باشد. قانونی كه حاكم بر خواسته های نیك و بد آدمیان است، آماده شدن زمینه ای برای جریان قوانین هستی است كه جلوه گاه مشیت خداوندی است.

 

2- عدم تناقض در آیات قرآنی

 

عدم راهیابی تناقض در آیات قرآنی، موضوعی است كه در شناخت قرآن، برای ما راه باز خواهد كرد.

با این كه آیات قرآن در دوران پر تلاطم و پر از رویدادهای ضد و نقیض زندگی پیامبر اكرم نازل شده است، مانند آغاز رسالت، پایان رسالت و موقعی كه مسلمانان در اقلیت دردناك به سر می بردند، و در آن هنگام كه سرزمین عربستان تحت سیطره اسلام قرار گرفته بود، در شادی ها و اندوه ها، در شكست ها و پیروزی ها و غیر ذلك، لحن آیات و سبك آن ها به هیچ وجه مختلف و متضاد نمی باشد.

علاوه بر این، چند موضوع دیگر را نیز از ویژگی های منحصر به فرد قرآن ذكر می كنیم، كه عبارتند از :

 

الف - نفوذ شگفت انگیز در همه سطوح روانی آدمی

 

به این معنی كه مفردات و تركیباتی كه در یك آیه قرار گرفته اند، در درجه ای از فصاحت و زیبایی می باشند كه موجب بروز جذبه روانی مافوق شعر می شوند.

ب - عمق معانی قرآن

 

قرآن همه مسائل نهایی مربوط به انسان و جهان را در آیاتی كه كلمات و جملات آن بسیار ساده و زیباست، مطرح كرده است.

ج - استمرار جاودانی محتویات قرآن

 

این همان امتیازی است كه امیرالمؤمنین(ع) در پایان خطبه 18 فرموده است :

"شگفتی های قرآن فناناپذیر است و معانی بی نظیرش را پایانی نیست و تاریكی ها بدون استمداد از آن، مرتفع نخواهد شد."

استمرار جاودانی محتویات قرآن كه بهترین دلیل اعجاز آن است، همانا قرار گرفتن قرآن در فوق تغییرات و دگرگونی هایی است كه در جوامع انسانی بروز می كند.

چیزی كه بسیار چشمگیر و ملموس است، موضوع عقلی بودن قرآن است و حمایت همه جانبه ای كه تعقل در قرآن به خود اختصاص داده است :

 

بر خلاف ادعاهای بی اساس برخی از متفكرنماهای بی اطلاع از مبانی اسلام، مسأله حواس و ضرورت به كار انداختن و ارزش آن ها در قرآن مجید، به قدری با اهمیت تذكر داده شده است كه فوق آن قابل تصور نیست. این موضوع، طی این آیات قابل اثبات است:

 

وَ اللّهُ أخرَجَكُم مِن بُطُونِ أمَّهَاتِكُم لاَ تَعلَمُونَ شَیئًا وَ جَعَلَ لَكُمُ السَّمعَ وَ الابصَارَ وَ الاَفئِدَةَ لَعَلَّكُمâ تَشكُرُون. (نحل/78)

"و خداوند شما را از شكم های مادرانتان بیرون آورد، در حالی كه چیزی نمی دانستید و برای شما گوش و دیدگان و دل ها قرار داد؛ باشد كه سپاس گزار باشید."

 

وَ هُوَ الَّذِی أنشَأَ لَكُمُ السَّمعَ وَ الاَبصَارَ وَ الاâَفئِدَةََ قَلِیلاً مَا تَشكُرُون. (مؤمنون/78)

"اوست خداوندی كه در شما گوش و چشمان و دل ها به وجود آورده است؛ اندك است سپاس گزاری شما."

 

قُل هَل یستَوِی الاَعمَی وَ البَصِیرُ أم هَل تَستَوِی الظُّلُمَاتُ وَ النُّور. (رعد/16)

"به آنان بگو: آیا كور و بینا مساوی است، یا آیا ظلمات ونور با یكدیگر برابرند؟"

 

در قرآن، حدود 24 آیه در تهدید و توبیخ كسانی است كه حواس را از فعالیت های خود محروم ساخته اند.

به طور كلی، آیاتی كه در قرآن مجید درباره تحریك به تعقل و به فعلیت رسانیدن لب (خرد محض) و درك خردمندانه وارد شده، خیلی فراوان است. می توان گفت: هیچ یك از مكتب ها و جهان بینی های بشری، به درك های عقلانی و خردمندانه این همه اهمیت نداده است.

تعداد بازدید: ۶۳۲۱۶

فرم تماس

آدرس:

فلکه دوم صادقیه - بلوار آیت الله کاشانی - خ حسن آباد - کوچه 4 - پلاک 22 - ایران - تهران

کد پستی: 1481843465
مرکز فروش آثار:
ایمیل: info@ostad-jafari.com
تلفن ثابت: +9821 44091042 +9821 44005453
نمابر: +9821 44070200
حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری است
توسعه و پشتیبانی فنی شرکت توسعه همراه افزار ایرانیان